Po otrzymaniu tytułu wykonawczego, bank ma prawo do blokady środków na rachunku bankowym bez konieczności informowania o tym fakcie właściciela. W takiej sytuacji wierzyciel kontaktuje się bezpośrednio z bankiem i to jemu dostarcza tytuł wykonawczy. Warto wiedzieć w jakich sytuacjach bank może zablokować Twoje środki oraz czy istnieje sposób na odzyskanie zablokowanej sumy.
Blokada środków na koncie bankowym – kto może jej dokonać?
Długi wcale nie muszą oznaczać wielkich kwot. Czasami może być to suma za zapomniany mandat czy brak biletu parkingowego. W niektórych przypadkach, wchodząc na konto bankowe, możesz doznać szoku, że brakuje na nim pewnej kwoty. Jest to całkowicie normalny oraz legalny proceder. Wierzyciel po otrzymaniu tytułu wykonawczego może skontaktować się bezpośrednio z bankiem w celu odzyskania należnej kwoty. Ta procedura została określona w Ustawie z dnia 17 czerwca 1996 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Nie każdy wierzyciel ma jednak prawo do blokady zadłużenia bezpośrednio w banku. Prawo do zajęcia środków na koncie mają takie organy jak:
- Komornik
- Krajowa Administracja Skarbowa
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych
- Urząd Skarbowy
- Odpowiednie organy jednostek samorządowych
- Prokurator
- Sąd
W powyższych przypadkach jednostką blokującą nie jest sam bank, a jedna z podanych instytucji. Bank dokonuje w takich przypadkach blokady na wniosek ograniu egzekucyjnego. Oznacza to, że ewentualne wnioskowanie o porozumienie w kwestii spłaty zadłużenia także nie powinno być kierowane do banku, a do komornika czy odpowiedniego urzędu. Właśnie dlatego bank nie ma obowiązku informować właścicieli o blokadzie. Powinien tego dokonać organ blokujący.
Co ciekawe, nawet sam bank może zablokować środki dostępne na koncie klienta. Prawo do tego daje mu Ustawa z 16 listopada 2000 roku o przeciwdziałaniu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Jednak blokada taka nie może trwać dłużej niż 24 godziny. W tym czasie bank ma obowiązek poinformować o swoich podejrzeniach Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Jeżeli natomiast bank podejrzewa, że pieniądze na koncie klienta pochodzą z innego rodzaju działalności przestępczej może dokonać blokady na czas 72 godzin.
Trzy sytuacje, w których bank może dokonać blokady na Twoim koncie
Blokada konta bankowego zawsze związana jest z posiadanym przez właściciela rachunku zadłużeniem lub z dokonaniem przestępstwa. Dlatego osoby, które sumiennie spłacają swoje zobowiązania powinny spać spokojnie.
Postępowanie egzekucyjne
Osoby, które nie spłacają zadłużeń i posiadają duże zaległości w spłacie mogą spodziewać się blokady na koncie z tytułu postępowania egzekucyjnego. W takich przypadkach komornik przesyła do banku zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku osoby zadłużonej. Blokada taka dotyczy także środków, które zostaną wpłacone już po dokonaniu zajęcia, w przyszłości.
Podejrzenie przestępstwa
Prokuratura może skierować wniosek do banku o zajęcie środków na koncie z powodu podejrzenia przestępstwa skarbowego lub karnego. Blokada taka może zostać założona tylko do wysokości kwoty, do której zachodzi podejrzenie.
Zabezpieczenie
Blokada środków na koncie nie zawsze musi wiązać się z przeterminowanymi zobowiązaniami. Może dojść do niej także z woli posiadacza rachunku i stosowane jest jako zabezpieczenie. Najczęściej występuje ono w przypadku zaciągania kredytu lub wnioskowania o dotację z różnego rodzaju jednostek.
Kwota wolna od zajęcia, czyli środki, których bank nie może zablokować
Kwota wolna od zajęcia to zabezpieczenie dla osób, które wszystkie środki niezbędne do przeżycia posiadają na jednym koncie. Zajęcie oznacza blokadę większości środków, ale nie wszystkich. Kwota wolna od zajęcia wynosi 60% miesięcznego wynagrodzenia w przypadku egzekucji zadłużenia z tytułu świadczeń alimentacyjnych oraz 50% jeżeli egzekucja dotyczy innych długów. Dokładna kwota zależy więc od Twoich dochodów, jednak nie będzie ona niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia. Na rok 2022 minimalna krajowa to 3010 zł brutto, co daje kwotę 2363,56 netto.
Środki, które nie mogą zostać zablokowane przez bank
Artykuł 833 Kodeksu Postępowania Cywilnego określa środki, które są wolne od zajęć w postępowaniu egzekucyjnym. Zalicza się do nich:
- alimenty
- świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów
- świadczenia rodzinne
- dodatki pielęgnacyjne
- świadczenie 500+
- dodatki dla sierot
- dodatki porodowe
Co w przypadku kiedy komornik zajmie środki wyłączone z postępowania egzekucyjnego?
Zdarza się, że blokada środków na koncie będzie dotyczyła także środków, które pochodzą z jednego ze źródeł wyłączonych spod egzekucji wymienionych powyżej. Sytuacja ma miejsce dlatego, że komornicy nie mają możliwości prawnych sprawdzenia skąd pochodzą środki na danym rachunku bankowym dłużnika.
Jeżeli dojdzie do zablokowania środków, które pochodzą z jednego z wymienionych wyżej źródeł, należy przedstawić stosowne zaświadczenie, które to potwierdzi do organu egzekucyjnego. Po przedstawieniu odpowiedniego dokumentu organ egzekucyjny jest zobowiązany do odblokowania tych środków.
Skarga na zaniechanie komornicze
W przypadku kiedy to komornik jest organem zajmującym konto bankowe, ma on obowiązek poinformować dłużnika o tym, że rozpoczęło się postępowanie egzekucyjne. Jeżeli właściciel rachunku nie dostanie takiej informacji, a po zajęciu nie nastąpi kontakt ze strony komornika, to ma on prawo do złożenia skargi. Wynika to z artykułu 767. § 1. Kodeksu Postępowania Cywilnego.
Co w przypadku, kiedy dojdzie do blokady konta bankowego i ile ona trwa?
O zajęciu środków powinien poinformować organ, który wydaje stosowny wniosek, a nie bank. To właśnie dlatego często okazuje się, że na skutek niepoprawnej komunikacji, właściciel rachunku o blokadzie dowiaduje się, dopiero po jej wykonaniu i odkrywa brak gotówki na koncie. Oczywiście można odwołać się od tej decyzji do organu wydającego taką decyzję lub wnioskować o rozłożenie płatności w czasie. Odblokowanie konta może nastąpić tylko w przypadku kiedy to organ wydający decyzję zgłosi do banku zaprzestani działań egzekucyjnych lub kiedy dług zostanie spłacony. W przeciwnym razie blokada będzie trwała tak długo, aż dłużnik spłaci całe swoje zadłużenie. Cała blokada może trwać nawet kilkanaście miesięcy.
Warto pamiętać o tym, że sama spłata całości długu nie oznacza, że konto zostanie odblokowane automatycznie. Organ egzekucyjny musi powiadomić bank, że cała kwota została spłacona i poinformować o tym, że rachunek rzeczywiście może zostać odblokowany. W zależności od banku może trwać to do kilkunastu dni.
